Bushido24.pl – Wschodnie sztuki walki » Zhan Zhuang i Shi Li
Regulamin - Loguj/Wyloguj

Zhan Zhuang i Shi Li

19 lutego, 2010 autor dacheng

Yu

Ostatnio opublikowano wiele artykułów w których dyskutuje siÄ™ na temat aspektu zdrowotnego i aspektu bojowego yiquan (dachengquan). W numerze 1/2000 magazynu „Wuhun” pisaÅ‚em już o zdrowotnych walorach yiquan i o swoim wÅ‚asnym doÅ›wiadczeniu w tym zakresie. Tym razem chciaÅ‚bym z różnych punktów widzenia omówić aspekt zdrowotny i bojowy yiquan (dachengquan).

Ponieważ sam miaÅ‚em problemy zdrowotne, udaÅ‚em siÄ™ do Pekinu, by uczyć siÄ™ yiquan dla zdrowia u mistrza Yao Chengguang. PisaÅ‚em już o tym w numerze 1/2000. Niektórzy myÅ›lÄ…, że aspekt zdrowotny i bojowy sÄ… czymÅ› zupeÅ‚nie różnym, i że trzeba wybrać jeden z nich. Takie podejÅ›cie nie ma wiele wspólnego z yiquan. Tym bardziej nie ma czegoÅ› takiego jak podziaÅ‚ na wczeÅ›niejszy „trening Å›ciÄ™gien i mięśni” i późniejszy trening mentalny. Po prostu osoby, które nie uczyÅ‚y siÄ™ yiquan jako peÅ‚nego systemu, Å›lepo powtarzajÄ… pozbawione sensu wypowiedzi, obstajÄ…c tylko przy jednej z dwóch nierozdzielnych części. UczÄ…c siÄ™ yiquan u mistrza Yao Chengguang i ćwiczÄ…c pod jego opiekÄ… powróciÅ‚em do zdrowia. MiaÅ‚em okazjÄ™ głębiej poznać yiquan. Nie zgadzam siÄ™ z wysuwanÄ… przez niektórych opiniÄ…, że „tak jak Wang Xiangzhai powinniÅ›my najpierw ćwiczyć Å›ciÄ™gna i koÅ›ci”. CiaÅ‚o to Å›ciÄ™gna, koÅ›ci, krew, mięśnie, skóra, wÅ‚osy itd. UprawiajÄ…cy sztukÄ™ walki, niezależnie od tego czy jest to styl „wewnÄ™trzny”, czy „zewnÄ™trzny” ćwiczy caÅ‚e ciaÅ‚o. OczywiÅ›cie obejmuje to „trening Å›ciÄ™gien i koÅ›ci”. Bez Å›ciÄ™gien i koÅ›ci, jak moglibyÅ›my mówić o ludzkim ciele? Jak moglibyÅ›my chodzić, stać, pracować, żyć? Mówienie o samym „treningu Å›ciÄ™gien i koÅ›ci” jest tylko powtarzaniem mylnych opinii i tworzeniem na tej podstawie błędnych metod. Nie jest z pewnoÅ›ciÄ… wiedzÄ… wynikajÄ…cych z prawdziwych studiów nad yiquan. Trening gibkoÅ›ciowy chiÅ„skich gimnastyków też okreÅ›la siÄ™ jako „trening Å›ciÄ™gien i koÅ›ci”. Podobnie trening akrobatów cyrkowych. Czy ktoÅ› może siÄ™ z nimi równać? To co robiÄ…, to naukowy system treningowy oparty na badaniach specjalistów w zakresie biomechaniki i sportu. Ich rozumienie „treningu Å›ciÄ™gien i koÅ›ci” jest jeszcze doskonalsze i Å›ciÅ›le naukowe.

Gdy mistrz Yao Chengguang uczy zhan zhuang, podkreÅ›la, że istotÄ… yiquan jest to, że nastÄ™puje połączenie odpowiedniej pozycji ciaÅ‚a i pracy mentalnej. Nie ma to nic wspólnego z wymysÅ‚ami tych, którzy mówiÄ…, że „praca mentalna prowadzi do choroby psychicznej”, „powoduje że w umyÅ›le caÅ‚y czas toczy siÄ™ walka”. Nie ma to też nic wspólnego ze staniem po kilka godzin, i myÅ›leniem tylko o odczuciach ciepÅ‚a, mrowienia, zdrÄ™twienia w różnych częściach ciaÅ‚a i specyficznych punktach. Czy to nie byÅ‚aby ta „choroba psychiczna do której prowadzi aktywność mentalna”? Czy ludzie którzy o tym mówiÄ… uczyli siÄ™ yiquan jako peÅ‚nego systemu? Pod czyim okiem ćwiczyli yiquan? Gdy studiuje siÄ™ jakÄ…Å› dziedzinÄ™, potrzebna jest wytrwaÅ‚ość i czas, by jÄ… naprawdÄ™ poznać. Tym bardziej dotyczy to yiquan – tej nauki, która Å›ciÅ›le łączy teoriÄ™ i praktykÄ™. JeÅ›li ktoÅ› nie przykÅ‚ada siÄ™ do nauki i solidnej wÅ‚asnej praktyki, nie może osiÄ…gnąć poznania esencji. Nawet Wang Xiangzhai i Yao Zongxun, którzy poÅ›wiÄ™cili caÅ‚e swe życie na praktykÄ™ i studia, nie oÅ›mielali siÄ™ twierdzić, że osiÄ…gnÄ™li peÅ‚niÄ™ rozwoju, i upominali uczniów, że „w sztuce walki nie ma granicy rozwoju, jak zatem można mówić o osiÄ…gniÄ™ciu peÅ‚ni?” DziÅ› sÄ… niestety tacy, którzy tylko dopiero co zaczÄ™li poznawać yiquan, nie poznali go dogłębnie, a twierdzÄ…, że ujawniajÄ… ” tajemnice”. ZachowujÄ… siÄ™ nieodpowiedzialnie, wprowadzajÄ…c w błąd poczÄ…tkujÄ…cych. Sami błądzÄ… i prowadzÄ… na manowce innych.

PodejÅ›cie mistrza Yao Chengguang do nauczania jest bardzo rygorystyczne. Niezależnie od tego, czy chodzi o zhan zhuang, shi li, kroki, fa li, uderzenia, tui shou, czy san shou, stosuje okreÅ›lone wymogi dotyczÄ…ce zarówno poszczególnych części ciaÅ‚a, jak i pracy mentalnej. Wszyscy uczniowie mistrza Yao majÄ… okazjÄ™ tego doÅ›wiadczyć. Wymogi dotyczÄ…ce ciaÅ‚a i aktywnoÅ›ci mentalnej nie majÄ… absolutnie nic wspólnego z tym, co niektórzy powtarzajÄ…, szerzÄ…c błędne poglÄ…dy na temat yiquan. Weźmy za przykÅ‚ad pierwszÄ… z tzw. pozycji bojowych – hunyuan zhuang. W ćwiczeniach tzw. ćwiczeÅ„ pozycyjnych zdrowotnych, pozycji ciaÅ‚a towarzyszÄ… Å‚agodne formy pracy mentalnej, co sprawia, że ciaÅ‚o osiÄ…ga relaks, a umysÅ‚ spokój i pogodÄ™. Wykorzystuje siÄ™ je w przypadku poczÄ…tkujÄ…cych oraz ćwiczÄ…cych dla poprawy zdrowia. Z punktu widzenia sztuki walki, tzw. pozycje zdrowotne, to po prostu ćwiczenia pozycyjne dajÄ…ce podstawy dla dalszego treningu. Natomiast hunyuan zhuang, to ćwiczenie pozycyjne sÅ‚użące poszukiwaniu „caÅ‚oÅ›ciowej siÅ‚y”, dajÄ…ce podstawy dla praktyki walki wrÄ™cz. Jak mawiaÅ‚ Yao Zongxun: „JeÅ›li chcesz poznać esencjÄ™ sztuki walki, zacznij od zhan zhuang”. Poprzez trening hunyuan zhuang, wprowadzasz do akcji caÅ‚e ciaÅ‚o, wszystkie mięśnie, stawy, caÅ‚y ukÅ‚ad nerwowy, a nawet wÅ‚oski na ciele; stosujÄ…c wÅ‚aÅ›ciwÄ… pracÄ™ mentalnÄ… wpÅ‚ywasz na biologiÄ™, zwiÄ™kszajÄ…c aktywność ukÅ‚adu nerwowego, pobudzajÄ…c mięśnie wszystkich części ciaÅ‚a, stawy („Å›ciÄ™gna i koÅ›ci”) – wszystko jednoczeÅ›nie. Ten rodzaj ćwiczenia polega na tym, że stosujÄ…c okreÅ›lonÄ… pozycjÄ™, w sytuacji, gdy caÅ‚e ciaÅ‚o jednoczeÅ›nie wykonuje subtelny ruch, maÅ‚y ruch, duży ruch, wolny ruch lub szybki ruch, szuka siÄ™, rozwija siÄ™ i ćwiczy siÄ™ hunyuan li. Czy to nie jest „trening Å›ciÄ™gien i koÅ›ci” o którym mówiÄ… „wielcy znawcy”. Czy jest to może trening oderwany od „Å›ciÄ™gien i koÅ›ci”. Ten „trening Å›ciÄ™gien i koÅ›ci” jakoby przekazywany w sekrecie przez Wang Xiangzhai’a, to sÄ… wczesne, niedojrzaÅ‚e nauki Wanga, sprzeczne z esencjÄ… sztuki walki, jak jÄ… Wang rozumiaÅ‚ później. Sam Wang w późniejszym okresie krytykowaÅ‚ je i odrzuciÅ‚. Chodzi tu wÅ‚aÅ›nie o metody przestarzaÅ‚e i odrzucone, a tymczasem dziÅ› niektórzy zaczynajÄ… je nagle reklamować jako „sekretny przekaz”! Czy ma to sens? Czy można to skwitować inaczej niż wybuchem Å›miechu? To po prostu tylko „kuglarski sposób na zarabianie pieniÄ™dzy”. JeÅ›li chodzi o opinie dotyczÄ…ce yiquan, niektórzy nie znajÄ… dobrze jego zawartoÅ›ci, nie poznali go głębiej, a zdecydowanie oceniajÄ…, że Yiquan to tylko bliżej nie sprecyzowana „ogólna zasada”, „zarys”, a jakiÅ› inny system to w odróżnieniu od niego „dokÅ‚adna zasada”. Z tak niesolidnÄ… postawÄ… w nauce trudno coÅ› poznać głębiej, nie mówiÄ…c o poznaniu esencji.

Yiquan to system teoretyczny i praktyczny. Praktyka jest kierowana przez zasady i sÅ‚uży weryfikacji zasad. Na żadnym etapie nie można tego robić byle jak, tylko z jednego punktu widzenia. Gdy mówimy o hunyuan zhuang – poszukiwanie, rozwój i trening hunyuan li wymaga cierpliwoÅ›ci, wytrwaÅ‚oÅ›ci i wielkiej uważnoÅ›ci. DoÅ›wiadcza siÄ™ równoczesnego subtelnego ruchu wszystkich części ciaÅ‚a. ZaczynajÄ…c od braku odczucia siÅ‚y, stopniowo do osiÄ…gniÄ™cia odczucia siÅ‚y. Codziennie, z miesiÄ…ca na miesiÄ…c, z roku na rok części ciaÅ‚a w których siÄ™ odczuwa siłę jest coraz wiÄ™cej – hunyuan li siÄ™ rozwija. PoczÄ…tkujÄ…cy zaczyna od stosunkowo dużego, powolnego ruchu. MajÄ…c pewne podstawy (w szukaniu hunyuan li), zaczyna szukać hunyuan li w maÅ‚ym ruchu, subtelnym ruchu, a także w szybkim ruchu. Hunyuan li nazywana jest też liumian li (siÅ‚a odnoszÄ…ca siÄ™ do szeÅ›ciu pÅ‚aszczyzn). PoczÄ…tkowo szuka siÄ™ jej w rozbiciu na kierunki: przód-tyÅ‚, góra-dół, otwarcie-zamkniÄ™cie. Później przechodzi siÄ™ do zmian kierunków w jednym ćwiczeniu. NastÄ™pnym krokiem jest jednoczesne szukanie siÅ‚y w stosunku do wszystkich szeÅ›ciu pÅ‚aszczyzn. Trening hunyuan li jest zatem rozbity na prostsze etapy. Nie jest to coÅ›, co można osiÄ…gnąć jednego dnia, ale efekt systematycznej praktyki. Jak siÄ™ do tego majÄ… sÅ‚owa o „zgrubnej zasadzie”, czy o tym, że „praca mentalna prowadzi do choroby psychicznej”?

Skoro mówimy o zhan zhuang, pomówmy też o shi li. Shi li to „powiÄ™kszenie”, „rozciÄ…gniÄ™cie” zhan zhuang. Jak mawiaÅ‚ Yao Zongxun: „siłę poznajesz, testujÄ…c jÄ…”. W zhan zhuang, gdy szukamy hunyuan li, w caÅ‚ym ciele jest wiele miejsc, gdzie brak odczucia siÅ‚y, wiele miejsc ” sÅ‚abych”. W ćwiczeniach shi li nastÄ™puje „powiÄ™kszenie”, caÅ‚e ciaÅ‚o w skoordynowany sposób uczestniczy w ruchu. SiÅ‚a oporu zostaje rozciÄ…gniÄ™ta na wiÄ™kszÄ… przestrzeÅ„. Mentalne wyobrażenia zostajÄ… rozciÄ…gniÄ™te i powiÄ™kszone. Ten sposób treningu wzbogaca zawartość zhan zhuang, umożliwiajÄ…c usuniÄ™cie niedostatków (braków wÅ‚aÅ›ciwego odczucia siÅ‚y w niektórych częściach ciaÅ‚a), pomagajÄ…c w rozwoju hunyuan li, sprawiajÄ…c że caÅ‚e ciaÅ‚o staje siÄ™ bardziej zwinne, porusza siÄ™ bardziej naturalnie, by osiÄ…gnąć stan, gdy „siÅ‚a jest naturalna, forma jakby byÅ‚a i jakby jej nie byÅ‚o, Å›wiadomość zawiera wszechÅ›wiat”. Gdy w shili „Å›wiadomość nie jest przerwana, siÅ‚a nie jest utracona”. „Intencja siÄ™ rodzi – siÅ‚a siÄ™ rodzi, intencja jest przerwana – siÅ‚a siÄ™ zatrzymuje”. To trzeba nieustannie rozważać i doÅ›wiadczać, ćwiczÄ…c prawidÅ‚owo, zgodnie z zasadami. Weźmy za przykÅ‚ad bardzo podstawowe dingbabu kaihe shi li. RÄ™ce wykonujÄ… tu ruch rozciÄ…gania na zewnÄ…trz i Å›ciskania do Å›rodka. Przede wszystkim zwracamy uwagÄ™ na odczucie jakby pomiÄ™dzy obydwoma ramionami (dÅ‚oÅ„mi, palcami obu rÄ…k, Å‚okciami itp.) byÅ‚y sprężyny, które powoli rozciÄ…gamy i powoli Å›ciskamy. Przed palcami, które wskazujÄ… do przodu znajdujÄ… siÄ™ również wyobrażone sprężyny, które przy ruchu otwarcia rozciÄ…gamy (palce ciÄ…gnÄ… do tyÅ‚u), a przy ruch zamkniÄ™cia Å›ciskamy (czubki palców naciskajÄ… na nie). Gdy rÄ™ce wykonujÄ… ruch otwarcia, ciaÅ‚o powoli napiera do tyÅ‚u i przysiada. Od pozycji gdy ciężar rozÅ‚ożony jest na obie nogi w proporcji 50/50 do pozycji gdy 30% ciężaru obciąża przedniÄ… nogÄ™, a 70% tylnÄ…. PomiÄ™dzy przednim kolanem, a tylnym biodrem czujemy jak gdyby opór rozciÄ…ganej sprężyny. Palce przedniej stopy jak gdyby chwytaÅ‚y podÅ‚oże. Czujemy, że caÅ‚e ciaÅ‚o napotyka na opór, jakbyÅ›my poruszali siÄ™ w wodzie lub napierali na drzewo. Gdy rÄ™ce wykonujÄ… ruch zamkniÄ™cia, ciaÅ‚o napiera do przodu, pokonujÄ…c opór wody, opór drzewa. Ciężar przenoszony jest z pozycji 30/70 do pozycji 50/50. Przednia stopa lekko naciska podÅ‚oże. Tylna noga naciskajÄ…c podÅ‚oże, lekko siÄ™ prostuje, miÄ™dzy obydwiema nogami nastÄ™puje uczucie Å›ciskania. GÅ‚owa prowadzi do góry – czujemy napiÄ™cie sprężyn miÄ™dzy gÅ‚owÄ… a stopami. Wszystko to odbywa siÄ™ jednoczeÅ›nie, wszÄ™dzie powinniÅ›my odczuwać siłę oporu, uważnie szukamy tego odczucia, „używajÄ…c umysÅ‚u, a nie siÅ‚y”. Jak mawiali dawni mistrzowie „intencja i siÅ‚a jakby pÅ‚ynęły w wodzie”, „gdy góra siÄ™ porusza, dół samoistnie podąża, gdy dół siÄ™ porusza, góra samoistnie prowadzi”. Nie ma miejsca które nie uczestniczyÅ‚oby w ruchu. Gdy pojawia siÄ™ ruch, nie ma miejsca w którym nie byÅ‚oby jakiegoÅ› rodzaju ruchu, gdy ruch jest zatrzymany, caÅ‚e ciaÅ‚o siÄ™ zatrzymuje. W ruchu, otwarcie i zamkniÄ™cie rÄ…k to duży ruch, zmiany poÅ‚ożenia Å›rodka ciężkoÅ›ci to maÅ‚y ruch. Gdy mowa o subtelnym ruchu, to nawet wÅ‚oski na ciele połączone sÄ… z wyobrażonymi sprężynami i wykonujÄ… delikatny ruch. To jest wiecznie rodzÄ…ca siÄ™ i nieustajÄ…ca intencja, wiecznie rodzÄ…cy siÄ™ i nieustajÄ…cy ruch, wiecznie rodzÄ…ca siÄ™ i nieustajÄ…ca siÅ‚a. Stopniowo, z czasem praktyki osiÄ…ga siÄ™ stan, gdy intencja to siÅ‚a, siÅ‚a to intencja, intencja i siÅ‚a sÄ… nierozdzielne. Wszystkie ruchy sÄ… naturalne i swobodne. „Nieważne, że wicher dmie i fale uderzajÄ…, zwyciÄ™stwo przychodzi Å‚atwo jak pogawÄ™dka i spacer”. „CiaÅ‚o i rÄ™ce chwytajÄ… wicher i fale i rozpÄ™tujÄ… burzÄ™, Å‚atwo, tak jak mróz kruszy trawy”. KtoÅ› powiedziaÅ‚: „Czy tak ćwiczone shi li nie pÄ™ta czÅ‚owieka?”. WedÅ‚ug mojego doÅ›wiadczenia, jeÅ›li ćwiczy siÄ™ zgodnie z zasadami i wymogami shi li, odczucie oporu stopniowo rozciÄ…ga siÄ™ na cale ciaÅ‚o, hunyuan li naturalnie siÄ™ rozwija. W każdym ruchu wystÄ™puje odczucie naturalnej siÅ‚y. Ten ktoÅ› zapewne nie uczyÅ‚ siÄ™ systemowo, tylko Å›lepo podążaÅ‚ za jakimÅ› fragmentem, nie osiÄ…gnÄ…Å‚ rezultatów poszukiwania na zasadzie „użycia umysÅ‚u, a nie siÅ‚y”. To co robiÅ‚ byÅ‚o efektem ćwiczenia shi li w niewÅ‚aÅ›ciwy sposób, a nie rezultatem wÅ‚aÅ›ciwego ćwiczenia yiquan.

Jeśli chodzi o głębsze zasady yiquan, są one szczegółowo wyjaśnione i zilustrowane w skryptach szkoleniowych i materiałach video mistrza Yao Chengguang. Ja omawiam je tylko pobieżnie.

Autor: Han Luquan
Przekład z chińskiego: Andrzej Kalisz

Tagi: , , ,

Komentarze wy³¹czone.

Patrnerska strona

Serwis informacyjny MMA najpopularniejszy w Polsce

Trening i motywacja kochamsilownie.pl