Yiquan – trening shi li
19 kwietnia, 2010 autor dachengGdy dziÄ™ki ćwiczeniom szukania siÅ‚y – mo jin w ćwiczeniach pozycyjnych zhan zhuang, mamy już pewne odczucia i doÅ›wiadczenie odnoÅ›nie siÅ‚y zunifikowanej – hunyuan li, powinniÅ›my wiÄ™cej uwagi poÅ›wiÄ™cić także testowaniu siÅ‚y – shi li. Mistrz Yao Chengguang mówi, że zhan zhuang to podstawa, natomiast shi li jest elementem kluczowym. Jego zakres jest najszerszy, poziom trudnoÅ›ci najwyższy. W caÅ‚ym systemie treningowym yiquan, shi li jest tym co łączy podstawy z treningiem zaawansowanym. Poziom umiejÄ™tnoÅ›ci walki jest Å›ciÅ›le zależny od treningu shi li. W treningu yiquan shi li trzeba poÅ›wiÄ™cić odpowiednio dużo uwagi.
Dlaczego trzeba ćwiczyć shi li? W zhan zhuang rozwijamy i wzmacniamy hunyuan li przy wzglÄ™dnie statycznej pozycji ciaÅ‚a. Gdy ciaÅ‚o zaczyna siÄ™ ruszać, odczucie peÅ‚ni hunyuan li zwykle znika. Dopiero po ponownym dostosowaniu pozycji i aktywnoÅ›ci mentalnej, hunyuan li znów siÄ™ pojawia. Yao Zongxun mówiÅ‚: „JeÅ›li nie ma podstawy w hunyuan li, nie ma co mówić o umiejÄ™tnoÅ›ciach walki. Ale nie da siÄ™ walczyć stojÄ…c w zhan zhuang. Trzeba hunyuan li rozwiniÄ™tÄ… w zhan zhuang przenieść do ruchu, umieć jÄ… wykorzystać także w ruchu gwaÅ‚townym i szybko zmieniajÄ…cym siÄ™. Ten proces przejÅ›cia od bezruchu do ruchu dokonuje siÄ™ przy pomocy shi li.”
Głównym celem shi li jest kontynuowanie, przy wykorzystaniu odpowiedniej aktywnoÅ›ci mentalnej, rozwijania i wzmacniania hunyuan li, w sytuacji gdy caÅ‚e ciaÅ‚o siÄ™ porusza – tak by przy zmianie poÅ‚ożenia nadal odczuwać caÅ‚oÅ›ciowÄ…, peÅ‚nÄ… siłę i móc jej swobodnie używać. W ten sposób tworzymy podstawy dla umiejÄ™tnoÅ›ci emisji siÅ‚y w dowolnym momencie, w dowolnej sytuacji. Shi li jest jednoczeÅ›nie formÄ… kontroli jakoÅ›ci ćwiczeÅ„ zhan zhuang. Jakość zhan zhuang bezpoÅ›rednio wpÅ‚ywa na jakość shi li. Zhan zhuang i shi li sÄ… z sobÄ… wzajemnie powiÄ…zane, wzajemnie na siebie wpÅ‚ywajÄ…. Shi li to powiÄ™kszenie zhan zhuang – rozciÄ…gniÄ™cie zhan zhuang w przestrzeni.
RozpoczynajÄ…c naukÄ™ shi li stosować siÄ™ należy do zasad: naturalnoÅ›ci, miÄ™kkoÅ›ci, powolnoÅ›ci, relaksu i subtelnoÅ›ci. Åšwiadomość siÅ‚y caÅ‚ego ciaÅ‚a musi być caÅ‚oÅ›ciowa i zrównoważona. KoÅ›ci podpierajÄ…, stawy sÄ… zrelaksowane i zwinne, mięśnie zrelaksowane i rozciÄ…gniÄ™te, zachowujemy odczucie „rozluźnienia nie rozluźnienia”. Należy odczuwać ruch ciaÅ‚a w otoczeniu powietrza, subtelny jak rozwijanie jedwabnej nici. Gdy jedno miejsce siÄ™ porusza, trzeba mieć Å›wiadomość ruchu caÅ‚ego ciaÅ‚a, czyli „gdy ciaÅ‚o siÄ™ porusza, nie ma miejsca, które by siÄ™ nie poruszaÅ‚o”. Stopniowo nastÄ™puje pogłębienie subtelnoÅ›ci ruchu, zwiÄ™kszenie koncentracji, umysÅ‚ i siÅ‚a nie ulegajÄ… przerwaniu, caÅ‚e ciaÅ‚o porusza siÄ™ naturalnie.
Niezależnie czy chodzi o zhan zhuang, czy shi li, w poczÄ…tkowym etapie nauki należy siÄ™ zdecydowanie wystrzegać poÅ›piechu. Yiquan podkreÅ›la ducha, umysÅ‚, odczucia. Gdy ruchy sÄ… szybkie, umysÅ‚ jest niecierpliwy, co powoduje „przeÅ›liźniÄ™cia” nad odczuciami – efekty stajÄ… siÄ™ zgrubne, co negatywnie wpÅ‚ywa na rozwój i użycie hunyuan li. Dlatego na poczÄ…tku trzeba ćwiczyć powoli i subtelnie – im subtelniej, dokÅ‚adniej, i wolniej, tym Å‚atwiej rozwinąć doskonałą koordynacjÄ™ Å›wiadomoÅ›ci i ciaÅ‚a. Ponieważ rÄ™ce sÄ… wyjÄ…tkowo wrażliwe, gdy zaczyna siÄ™ naukÄ™ shi li, pracÄ™ z odczuwaniem oporów można zacząć od rÄ…k. NastÄ™pnie stopniowo staramy siÄ™ rozciÄ…gnąć te odczucia na pozostaÅ‚e części ciala, caÅ‚ym ciaÅ‚em „smakujÄ…c” shi li w powolnym, delikatnym i bardzo subtelnym ruchu.
Podczas shi li, niezależnie od tego jaki ruch wykonujemy i jakÄ… aktywność mentalnÄ… wykorzystujemy, gdy wykonujemy ruch do przodu, jednoczeÅ›nie powinniÅ›my odczuwać siłę do tyÅ‚u. Gdy wykonujemy ruch do tyÅ‚u, powinniÅ›my odczuwać siłę skierowanÄ… do przodu. To samo dotyczy góry i doÅ‚u, lewej i prawej strony. To jest sens sformuÅ‚owania „siÅ‚a w kierunku przeciwstawnym do ruchu”. Celem jest rozwiniÄ™cie odczucia siÅ‚ przeciwstawnych w różnych sytuacjach, by uzyskać podstawy dla spontanicznej emisji siÅ‚y podczas walki stosownie do odczucia. Formy treningu shi li można podzielić na:
Ćwiczenie w miejscu. Na poczÄ…tku wykonuje siÄ™ wielokrotnie ćwiczenie jednego okreÅ›lonego ruchu, np. pingtui shi li. Później kaihe shi li, fu’an qiu, boshui itp. Jest to przygotowanie do ćwiczenia syntetycznego shi li w miejscu.
Syntetyczne shi li w miejscu. W jednym ćwiczeniu łączy siÄ™ różne ruchy shi li w zupeÅ‚nie dowolnej kolejnoÅ›ci. Można np. wykonać pingtui, po nim kaihe, po nim fu’an qiu, boshui itd. Celem jest przygotowanie do różnorodnych zmian w trakcie ćwiczeÅ„ pojedynczego tui shou.
Ćwiczenie pojedynczych ruchów z krokami (w następnym rozdziale zostaną opisane ćwiczenia kroków). Jest to przygotowanie do syntetycznego shi li z krokami.
Syntetyczne shi li z krokami. W jednym ćwiczeniu łączy się różne ruchy shi li z krokami w dowolnej kolejności. Celem jest przygotowanie do różnorodnych zmian w swobodnych pchających rękach i w san shou.
Gdy w shi li z krokami ruchy są skoordynowane, naturalne, można zacząć swobodnie zmieniać kierunek do przodu i do tyłu, np. do przodu krok, do tyłu krok, do tylu krok, do przodu dwa itp. Gdy w tym osiągniemy wprawę, można przejść do ćwiczenia ze zmiennymi krokami w różnych kierunkach, stopniowo można swobodnie zmieniać pozycje i tory ruchu, unikając określonego porządku.
Gdy w subtelnym, powolnym ruchu doÅ›wiadczamy wyraźnie siÅ‚y huanyuan li, trzeba „zburzyć mury”, zmienić ruch wolny w szybki, duży w maÅ‚y – czyli trzeba ćwiczyć czasem wolniej, czasem szybciej, czasem wykonujÄ…c dÅ‚uższe ruchy, a czasem krótsze. NastÄ™pnie caÅ‚y porzÄ…dek i rytm trzeba zmieniać w trakcie ćwiczenia, ponieważ w walce nie można najpierw siÄ™ przygotować, a później przygotowany ruch zastosować – można spotkać siÄ™ z różnymi okolicznoÅ›ciami, i trzeba umieć siÄ™ do nich dostosować. Zatem zachowujÄ…c odczucie ciÄ…gÅ‚oÅ›ci, w shi li zmieniamy jednak rytm, wprowadzamy pauzy. Musimy mieć zdolność do swobodnego wyzwolenia siÅ‚y w dowolnym momencie, stosownie do sytuacji, zbliżajÄ…c siÄ™ do wymogów walki wrÄ™cz.
Gdy w shi li osiÄ…gnie siÄ™ wysoki etap, zachowujemy odczucie peÅ‚ni „wygodnej siÅ‚y”, caÅ‚oÅ›ciowość i harmoniÄ™, niezależnie od tego jakie nastÄ™pujÄ… zmiany. Gdy umysÅ‚ gdzieÅ› dociera, siÅ‚a tam dociera – nie ma rozgraniczenia miÄ™dzy umysÅ‚em, a siłą. W koÅ„cu i pojÄ™cie shi li przestaje mieć znaczenie – osiÄ…ga siÄ™ etap naturalnoÅ›ci.
O shi li Yao Zongxun powiedziaÅ‚: „W shi li jesteÅ› jak flaga na wietrze, jak ryba w rzece. Flaga powiewa w sposób nieprzewidywalny, nie ustalony – gdy wiatr powiewa, ona reaguje, ryba jakby siÄ™ lekko poruszaÅ‚a, a faktycznie to woda jÄ… niesie”.
Yao Chengguang
Przekład z chińskiego: Andrzej Kalisz
Tagi: dachengquan, kung fu, wushu, yiquan