Yiquan – od relaksu do walki wrÄ™cz
2 maja, 2010 autor dachengWiele spoÅ›ród osób, które miaÅ‚y okazjÄ™ zobaczyć pewne ćwiczenia yiquan, nie zdaje sobie nawet sprawy, że widziaÅ‚y fragment treningu sztuki walki. JeÅ›li zaciekawieni zapytajÄ… co to jest, i usÅ‚yszÄ… odpowiedź, że sztuka walki, czÄ™sto pada kolejne pytanie: „No dobrze, to sÄ… ćwiczenia koncentrujÄ…ce. A co ćwiczycie, by rozwinąć umiejÄ™tność walki?” Odpowiedź brzmiÄ…ca, że to co widzieli sÅ‚uży wÅ‚aÅ›nie rozwojowi umiejÄ™tnoÅ›ci walki wrÄ™cz, zwykle sprawia, że dochodzÄ… do wniosku iż majÄ… do czynienia z szaleÅ„cami i czym prÄ™dzej koÅ„czÄ… rozmowÄ™. Tymczasem, chociaż podstawowe metody treningowe yiquan sÄ… niezbyt podobne do tych, jakie wykorzystuje siÄ™ w innych sztukach walki, to znakomicie speÅ‚niajÄ… one zadanie i sÄ… w gruncie rzeczy bardzo racjonalne i Å‚atwe do zrozumienia.
W yiquan nie ma ćwiczeń, które nie służyłyby rozwojowi umiejętności walki wręcz. Jest to spójny system ściśle z sobą powiązanych i wzajemnie dopełniających się metod treningowych. Podstawą dla treningu jest relaks ciała (fangsong) i wyciszenie umysłu (ru jing). Relaks jest niezbędny by móc uniknąć nadmiernego napięcia zakłócającego ruch, zmniejszającego szybkość i efektywną siłę. Wyciszenie jest konieczne, by móc skutecznie wykorzystać różne formy aktywności mentalnej (tzw. wizualizacje), jest to bowiem niemożliwe, gdy umysł jest nękany przez chaotyczne myśli.
Tylko bÄ™dÄ…c zrelaksowanym można zacząć poszukiwanie charakterystycznego dla systemów wewnÄ™trznych odczucia siÅ‚y. Robimy to korzystajÄ…c z ćwiczeÅ„ pozycyjnych (we wzglÄ™dnym bezruchu) – zhan zhuang. PozwalajÄ… one lepiej zdać sobie sprawÄ™ z tego, czy i w jakim stopniu poszczególne części ciaÅ‚a biorÄ… udziaÅ‚ w zainicjowaniu ruchu i generacji siÅ‚y/energii.
W ćwiczeniach w powolnym ruchu – shi li staramy siÄ™ zachować taki sam rodzaj odczucia w każdej z pozycji przez które przechodzimy (w każdym punkcie ruchu). SÅ‚użą one dalszemu rozwojowi odczucia siÅ‚y/energii. PrzygotowujÄ… do rozwiniÄ™cia doskonaÅ‚ego wyczucia wielkoÅ›ci i sposobu dziaÅ‚ania siÅ‚y.
Kolejnym etapem jest nauka dynamicznej emisji siły, gdzie całe ciało porusza się w skoordynowany sposób, pozwalając osiągnąć maksymalny efekt. Na tym etapie adept nie może już mieć wątpliwości, co do wartości treningu pozycyjnego zhan zhuang i w powolnym ruchu shi li. Większość ćwiczących z własnej inicjatywy wraca do tych ćwiczeń, widząc jak pomagają one w prawidłowym wykonywaniu ćwiczeń dynamicznych.
Później wszystkie te ćwiczenia łączą się w jedno. Wykonujemy wówczas improwizowane układy, gdzie łączy się ruch wolny i szybki. Chociaż układy te nie są sformalizowane, zaawansowany adept potrafi połączyć swobodną improwizację z zachowaniem zasad, które poznał w trakcie wcześniejszej nauki. Cały czas mamy świadomość sensu wykonywanych ruchów (to znaczy tego w jaki sposób i w jakim kierunku działa siła).
Ćwiczenia z partnerem tui shou (przepychanie rÄ…k) uczÄ… przede wszystkim skutecznego dziaÅ‚ania w sytuacji, gdy nasze rÄ™ce sÄ… w kontakcie z rÄ™koma przeciwnika. W ćwiczeniach tych mamy okazjÄ™ zbadać relacjÄ™ naszej siÅ‚y do siÅ‚y przeciwnika w niezliczonej iloÅ›ci sytuacji. Nie należy błędnie sÄ…dzić, że jest to Å›lepe dziaÅ‚anie siłą przeciw sile. Chodzi w dużej mierze o miÄ™kkÄ… neutralizacjÄ™ siÅ‚y przeciwnika i zastosowanie podstawowych praw fizyki (jak choćby zasada dźwigni), umożliwiajÄ…cych osiÄ…gniÄ™cie efektów przy stosunkowo maÅ‚ym wysiÅ‚ku. Tui shou okreÅ›la siÄ™ czÄ™sto jako shi li z partnerem. W trakcie praktyki „pchajÄ…cych rÄ…k” ćwiczy siÄ™ także zastosowanie dynamicznej siÅ‚y – fa li.
W san shou (wolna walka) wykraczamy poza ograniczenie zachowania kontaktu ramion. Do atakowania używa siÄ™ wiÄ™kszoÅ›ci części ciaÅ‚a. ĆwiczÄ…c san shou bez trudu zauważa siÄ™ jak ogromne znaczenie posiadajÄ… podstawowe metody treningowe yiquan z ćwiczeniami pozycyjnymi zhan zhuang i ćwiczeniami w powolnym ruchu shi li na czele. PoczÄ…tkujÄ…cy majÄ… bowiem co do tego wÄ…tpliwoÅ›ci, a wiele osób, które dopiero chciaÅ‚yby rozpocząć naukÄ™ sztuki walki, zupeÅ‚nie nie ma ochoty wykonywać tych ćwiczeÅ„, chcÄ…c „nauczyć siÄ™ walczyć” i nie potrafiÄ…c zrozumieć, że te bezsensowne w ich mniemaniu ćwiczenia sÄ… w gruncie rzeczy jednÄ… z najprostszych, dajÄ…cych najszybsze efekty metod treningowych umożliwiajÄ…cych osiÄ…gniÄ™cie umiejÄ™tnoÅ›ci efektywnego posÅ‚ugiwania siÄ™ siłą (w tym umiejÄ™tnoÅ›ci użycia tzw. siÅ‚y eksplozywnej), szybkość i odpowiednie nastawienie psychiczne. W rezultacie yiquan pozwala adeptom w stosunkowo krótkim czasie rozwinąć umiejÄ™tność walki wrÄ™cz. Jej doskonalenie zaÅ› nigdy nie ma koÅ„ca. DziÄ™ki temu nauka sztuki walki może być pasjÄ… caÅ‚ego życia.
Andrzej Kalisz
Tagi: dachengquan, kung fu, wushu, yiquan