Yao Chengguang odpowiada na pytania
18 maja, 2010 autor dachengDrogi Liu Xiangyu,
OtrzymaÅ‚em Twój list skierowany do redakcji magazynu „Boji”. Tutaj odpowiem krótko na Twoje pytania dotyczÄ…ce dachengquan (yiquan).
Maodun zhuang (pozycja przeciwieństw) stanowi istotny element treningu dachengquan. Chciałbym zapytać, czy odczucie sił we wszystkich kierunkach w tym ćwiczeniu oznacza, że powinny one występować wszystkie jednocześnie? Czy są jakieś etapy treningu. Czy najpierw ćwiczy się z jakimiś wybranymi kierunkami. Jaki sposób ćwiczenia jest właściwy? Czy odczucia powinny być silne, gwałtowne, czy raczej delikatne?
Yiquan zostaÅ‚ nazwany dachengquan przez przyjaciół Wang Xiangzhai’a w 1941 roku. Nazwa ta byÅ‚a używana do 1947 roku. Wówczas Wang Xiangzhai zaprzestaÅ‚ jej stosowania i powróciÅ‚ do nazwy yiquan, której używaÅ‚ od poÅ‚owy lat dwudziestych. Wang uważaÅ‚, że „nie ma granicy w rozwoju sztuki walki, jakże zatem można mówić o wielkiej doskonaÅ‚oÅ›ci (dacheng)?” JeÅ›li chodzi o maodun zhuang, to nazwÄ™ tÄ™ Wang Xiangzhai stosowaÅ‚ we wczesnym okresie, lecz później zmieniÅ‚ jÄ… na hunyuan zhuang. Hunyuan zhuang jest metodÄ… sÅ‚użącÄ… rozwojowi zunifikowanej siÅ‚y (hunyuan li). Metoda treningu pozycyjnego (zhuangfa) w yiquan polega na zjednoczeniu Å›wiadomoÅ›ci, ruchu, siÅ‚y. Jest to jednoczesny trening mentalny i fizyczny. Jest to trening caÅ‚oÅ›ciowy, który nie polega na koncentrowaniu siÄ™ tylko na jakiejÅ› części ciaÅ‚a. W hunyuan zhuang stosujemy nastÄ™pujÄ…ce główne formy szukania siÅ‚y (mo jin): przód-tyÅ‚, otwarcie-zamkniÄ™cie (lewo-prawo), góra-dół, ze zmianami kierunków oraz we wszystkich kierunkach równoczeÅ›nie. Szukanie siÅ‚y we wszystkich kierunkach równoczeÅ›nie jest metodÄ… zaawansowanÄ…. ĆwiczÄ…cy powinien zacząć od ćwiczeÅ„ podstawowych, stopniowo przechodzÄ…c do tych bardziej zaawansowanych. ĆwiczÄ…c hunyuan zhuang należy uważnie obserwować ciaÅ‚o i doÅ›wiadczać odczucia siÅ‚y oporu: od sÅ‚abej do mocnej, od odczucia siÅ‚y na powierzchni ciaÅ‚a do odczucia jej jako rozciÄ…gniÄ™tej w przestrzeni. JeÅ›li chodzi o to czy praca mentalna powinna być gwaÅ‚towna, czy nie, zależy to od poziomu zaawansowania danej osoby. Generalnie nie należy siÄ™ zbyt spieszyć. Należy raczej poÅ‚ożyć nacisk na powolność, równomierność, relaks, uważnie obserwujÄ…c odczucia siÅ‚ oporu w odniesieniu do wszystkich części ciaÅ‚a. W zależnoÅ›ci od poziomu zaawansowania stosuje siÄ™ różne formy pracy mentalnej. Należy przy tym przestrzegać zasady treningu zhan zhuang sformuÅ‚owanej przez Wang Xiangzhai’a: „MaÅ‚y ruch lepszy od dużego ruchu, bezruch lepszy od maÅ‚ego ruchu, w bezruchu rodzi siÄ™ nieustajÄ…cy ruch”.
Gdy jest siÄ™ w stanie ćwiczyć maodun zhuang przez godzinÄ™, mówimy o „przekroczeniu bramy”. Czy wówczas należy nadal przedÅ‚użać czas tego ćwiczenia? JeÅ›li tak, to jak wówczas znaleźć czas na wszystkie pozostaÅ‚e ćwiczenia?
Mój ojciec Yao Zongxun mawiaÅ‚: „JeÅ›li chcesz poznać esencjÄ™ sztuki walki, musisz zacząć od zhan zhuang”. UczÄ…c siÄ™ sztuki walki, przede wszystkim należy rozumieć jej zasady. JeÅ›li ktoÅ› nie rozumie zasad zhan zhuang, to choćby staÅ‚ dziesięć godzin dziennie, nadal nie bÄ™dzie miaÅ‚ żadnego pojÄ™cia o yiquan. Jego stanie bÄ™dzie pustym, martwym staniem. JeÅ›li ktoÅ› naprawdÄ™ rozumie zasady zhan zhuang i może stać godzinÄ™, można powiedzieć, że „przekroczyÅ‚ bramÄ™”. Czas ćwiczeÅ„ pozycyjnych należy ustalać stosownie do celu treningu i aspiracji, biorÄ…c pod uwagÄ™ wÅ‚asne warunki fizyczne. Zwykle w caÅ‚oÅ›ci treningu, obejmujÄ…cego zhan zhuang, shi li, kroki, fa li, tui shou, uderzenia, kopniÄ™cia, shi sheng, san shou, jian wu, trening z kijem itp., na zhan zhuang przeznacza siÄ™ okoÅ‚o poÅ‚owy czasu, a resztÄ™ na pozostaÅ‚e formy treningu. ĆwiczÄ…cy powinien przede wszystkim szukać jakoÅ›ci, a dopiero potem iloÅ›ci.
W maodun zhuang stoi się z lewą nogą i lewą ręką z przodu. Czy można zmienić pozycję na odwrotną?
Wszelkie ćwiczenia jiji zhuang wykonuje się w dwóch wariantach: lewym i prawym. Dotyczy to i innych form ćwiczeń, jak shi li, uderzenia, tui shou itp. Jest to niezbędne, ponieważ w walce zagrożenie może nastąpić z różnych kierunków i pod różnym kątem. Musimy być w stanie działać szybko, zwinnie i odpowiednio do sytuacji. Gdyby ćwiczyć tylko na jedną stronę, to czy w realnej walce nie bylibyśmy jak na wpół sparaliżowani?
Która pozycja służy zwiększeniu siły nóg? Jak należy ją ćwiczyć? Na co należy zwrócić uwagę?
Przede wszystkim należy opanować zasady szukania siły (mo jin) w hunyuan zhuang (maodun zhuang). Później, jeśli chcemy zwrócić uwagę na rozwój siły nóg możemy wybrać fuhu zhuang (da zhuang) oraz duli zhuang. W tych pozycjach również stosujemy etapy szukania siły takie jak w hunyuan zhuang. Ćwiczący powinien wiedzieć jakie są wspólne elementy jeśli chodzi o szukanie siły w różnych pozycjach, a także na czym polega specyfika określonej pozycji. Należy ćwiczyć całe ciało, by później podczas treningu walki móc zrealizować postulat, że każda część ciała powinna być zdolna do wykonania emisji siły. Ćwiczący yiquan (dachengquan) powinien ćwiczyć w sposób prawidłowy, systemowy, korzystając ze wskazówek światłego nauczyciela, w przeciwnym wypadku trudno osiągnąć zrozumienie yiquan.
Jak należy ćwiczyć moca bu? Czy są kroki w lewo i prawo? Na co trzeba zwrócić uwagę ćwicząc moca bu? Czy są jakieś szczególne tajniki?
Moca bu („trÄ…ce” kroki) stanowi podstawÄ™ dla treningu poruszania siÄ™ w walce. Jiji zhuang jest istotnÄ… formÄ… treningu sÅ‚użącÄ… rozwojowi hunyuan li. W shi li, opierajÄ…c siÄ™ na tym co osiÄ…gamy dziÄ™ki zhan zhuang, kontynuujemy doÅ›wiadczanie hunyuan li w stosunkowo dÅ‚ugim ruchu. Shi li to w rzeczywistoÅ›ci rozciÄ…gniÄ™cie zhan zhuang w przestrzeni, to zhan zhuang w dÅ‚ugim ruchu. Gdy ćwiczymy moca bu, stopa nie powinna trzeć o podÅ‚oże, lecz wykorzystuje siÄ™ pracÄ™ mentalnÄ…, wyobrażajÄ…c sobie jakby nogi i stopy powoli poruszaÅ‚y siÄ™ w bÅ‚ocie lub piasku. Uważnie obserwujemy odczucie pokonywania oporu, nie napinajÄ…c siÄ™ nadmiernie, nie usztywniajÄ…c, „używajÄ…c umysÅ‚u, a nie siÅ‚y”. Moca bu to faktycznie shi li w którym udziaÅ‚ biorÄ… nie tylko nogi, ale cale ciaÅ‚o. Ćwiczenia kroków w yiquan obejmujÄ… m.in. ćwiczenie w miejscu, ćwiczenie kroków do przodu i do tyÅ‚u, dÅ‚ugie kroki, zmiany kierunków, kroki okrężne, schodzenie w bok i atak na wprost – poruszanie siÄ™ we wszystkich kierunkach: do przodu i do tyÅ‚u, w lewo i w prawo, wyżej i niżej. Yao Zongxun mówiÅ‚: „Dobra praca nóg musi być zwinna, precyzyjna, sprężysta, by stworzone zostaÅ‚y warunki do emisji siÅ‚y w dowolnym momencie, w dowolnej sytuacji; gdy góra siÄ™ porusza, dół samoistnie siÄ™ dostosowuje, gdy dół siÄ™ porusza, góra samoistnie prowadzi; caÅ‚y czas musi być zachowana caÅ‚oÅ›ciowa, zrównoważona, zjednoczona siÅ‚a”. To jest cel i sens treningu kroków. JeÅ›li chodzi o „tajniki”, to naprawdÄ™ nie ma tu mowy o czymÅ› takim. Tajniki polegajÄ… tylko na tym, by Å›wiatÅ‚y nauczyciel, ekspert dokÅ‚adnie wyjaÅ›niÅ‚ zasady, tak by ćwiczÄ…cy nie krążyÅ‚ po manowcach, marnujÄ…c czas. ĆwiczÄ…cy musi myÅ›leć i rozumieć na czym polega to co robi. JeÅ›li bÄ™dzie wytrwaÅ‚y w treningu, z pewnoÅ›ciÄ… odniesie korzyść zarówno jeÅ›li chodzi o poprawÄ™ zdrowia, jak i umiejÄ™tność walki wrÄ™cz.
Ze względu na ograniczoną ilość miejsca, tylko pobieżnie mogłem omówić zagadnienia o które pytałeś.
Yao Chengguang
Przekład z chińskiego: Andrzej Kalisz