Bushido24.pl – Wschodnie sztuki walki » Wang Xiangzhai i zasady Zhan Zhuang

Wang Xiangzhai i zasady Zhan Zhuang

18 lutego, 2010 autor dacheng

„Emisja qi – błędnie uznawana za autentyczny przekaz”
„Przełamanie starego, stworzenie nowego, osiągnanie coraz wyższego poziomu”
„Nieustanne poszukiwanie równowagi przeciwieństw”

Wang Xiangzhai był wielkim ekspertem wushu i qigong, który miał wielu uczniów. Jego koncepcje z zakresu qigong zyskaly uznanie w trakcie konferencji poświęconej praktykom ćwiczeń zdrowotnych, którea odbyła się w listopadzie 1961 roku w Baoding w prowincji Hebei. Z czasem jego metoda zhan zhuang stała się popularna w całych Chinach. Ponieważ jednak niektórzy instruktorzy nie byli w stanie zrozumieć teoretycznych zasad tej metody, do zhan zhuang włączyli tzw. „emisję qi”, uznając to za autentyczny przekaz, podczas gdy jest to wielki błąd – jest to sprzeczne z podstawowymi zasadami na jakich opiera się metoda zhan zhuang. Spowodowało to wiele nieporozumień. Metoda zhan zhuang Wang Xiangzhai’a, zaliczana do medycznego qigongu, ma swoje własne specyficzne koncepcje teoretyczne i metody praktyki, mocno oparte na nauce. Ten artykuł przedstawiam, by pomóc ćwiczącym właściwie zrozumieć i opanować zasady i metody zhan zhuang. Mam nadzieję, że zapobiegnie to dalszej transmisji błędnych poglądów.

1. ZHAN ZHUANG I KONTROLA RÓWNOWAGI PRZECIWIEŃSTW

Zhan zhuang jest metodą w której ćwiczący nieustannie niweluje rozmaite rodzaje nierównowagi, pojawiające się podczas ćwiczeń, doskonaląc zdolność do natychmiastowej regulacji i kontroli równowagi pomiędzy przeciwieństwami.

Wang Xiangzhai stwierdzał: „nie ma absolutnej równowagi – gdy mówimy o równowadze, chodzi o zdolność do kontroli równowagi w danym momencie”. Mówił: „choroba jest wynikiem utraty równowagi organów i funkcji organizmu; to jest jak w sztuce walki – można daleko odrzucić przeciwnika, gdy jego równowaga jest złamana; zhan zhuang jest metodą regulowania i kontrolowania równowagi przeciwieństw”. Tak więc regulowanie i kontrolowanie równowagi pomiędzy przeciwieństwami jest głównym zagadnieniem we wszystkich etapach praktyki zhan zhuang. Wang Xiangzhai mawiał również o metodzie „trzech krągłości”. „Trzy krągłości” to „krągłość świadomości”, „krągłość intencji”, „krągłość siły”, podkreślając, że: „świadomość nie powinna odpływać na zewnątrz. intencja nie powinna być widoczna, siła nie powinna przekraczać krańców”. Istotą tej teorii jest utrzymywanie równowagi „ześrodkowanej, krągłej harmonii”.

Równowaga między przeciwieństwami nie jest czymś stałym i niezmiennym. Oznacza to, że ćwiczący wraz z postępem praktyki nieustannie przełamuje starą równowagę i tworzy nową. W trakcie tego procesu „przełamywania starego i tworzenia nowego”, poziom umiejętności i zdolności ćwiczącego nieustanne rośnie. Od niskiego poziomu zmierza on ku wysokiemu poziomowi, osiągając coraz lepszą kontrolę równowagi, uzyskując efekt: „w przypadku choroby – wyleczenie, gdy nie ma choroby – wzmocnienie zdrowia”.

2. PRZECIWIEŃSTWA I ICH JEDNOŚĆ W TRAKCIE PRAKTYKI

W trakcie procesu praktyki mamy do czynienia ze złożonym układem wielu przeciwieństw, np. relaks i napięcie, ruch i bezruch, twardość i miękkość, pustka i pełność, góra i dół, przód i tył, lewy i prawy itp. Wang Xiangzhai stosował dwa rodzaje praktyki: w bezruchu i w ruchu. W ćwiczeniach w bezruchu pracuje się głównie z przeciwieństwami: relaks i napięcie, góra i dół, ale jednocześnie nie lekceważąc przeciwieństw: ruch i bezruch, twardość i miękkość, pustka i pełność, przód i tył, lewy i prawy. W ćwiczeniach ruchowych natomiast pracuje się głównie nad rozwiązaniem przeciwieństw: ruch i bezruch, przód i tył, jednocześnie nie lekceważąc jednak przeciwieństw: relaks i napięcie, twardość i miękkość, pustka i pełność, góra i dół, lewy i prawy..

Zhan zhuang qigong w teorii przeciwieństw postuluje: „Zrelaksowany, ale nie luźny, napięty, ale nie sztywny – relaks i napięcie współzależne” i „relaks w napięciu, napięcie w relaksie, relaks i napięcie, napięcie i relaks w równowadze”. To jest poszukiwanie równowagi pomiędzy przeciwieństwami relaksu i napięcia.

Gdy mówimy o relacji między ruchem i bezruchem, podkreśla się, że „ruch i bezruch mają korzenie w sobie nawzajem”. Wang Xiangzhai mawiał: „Nie ma absolutnego bezruchu, natomiast ruch jest absolutny”, „W bezruchu nie ma bezruchu, w bezruchu jest ruch, w ruchu bezruch, w ruchu jest bezruch, ruch w bezruchu jest prawdziwym ruchem, bezruch w ruchu jest prawdziwym bezruchem, ruch i bezruch mają korzenie w sobie nawzajem, są używane łącznie”. Zhan zhuang to nie jest „stanie bez ruchu, jak drewniany pal”, lecz polega to na „poszukiwaniu odczucia w bezruchu, poszukiwaniu wiedzy w niewielkim ruchu – chcesz się ruszyć, chcesz się zatrzymać, chcesz się zatrzymać, chcesz się ruszyć, czujesz i masz taką intencję, jakbyś się ruszał, ale nie możesz się nie zatrzymać, i jakbyś się zatrzymywał, ale nie możesz się nie ruszać”. „Gdy świadomość się porusza, intencja się porusza, siła się porusza” – to jest poszukiwanie równowagi przeciwieństw ruch-bezruch.

O przeciwieństwie miękkość-twardość Wang Xiangzhai powiedział: „twarde jest miękkie, miękkie jest twarde, twarde i miękkie, miękkie i twarde wspomagają się nawzajem”. Uważał, że nie jest to prawdziwa twardość, gdy nie ma miękkości – jest to wówczas tylko sztywność. Tylko gdy jest miękkie w twardym, jest to prawdziwa twardość – niepokonana.

O przeciwieństwie puste-pełne powiedział: „Puste jest pełne, pełne jest puste, puste i pełne, pełne i puste w równowadze”. Zawiera się w tym sens nieuchwytnych zmian między pustym i pełnym.

Także o przeciwieństwach góra-dół, przód-tył, lewy-prawy mówił, że nie ma nic absolutnego, że powinno to być rozpatrywane jako relacja przeciwieństw. „Jeśli chcesz poruszyć się do góry, musi być dół, jeśli chcesz poruszyć się w dół, musi być góra”, „W silnym i wyprostowanym musi być zrelaksowane i opadające, w zrelaksowanym i opadającym musi być silne i wyprostowane”, oraz „gdy góra chce się poruszyć, dół musi podążyć, gdy dół chce się poruszyć, góra musi samoistnie prowadzić, gdy góra i dół się poruszają, środek atakuje, gdy środek atakuje, góra i dół muszą się połączyć, wewnętrzne i zewnętrzne musi być zjednoczone, przód i tył, lewe i prawe muszą z sobą współgrać”. To jest objaśnienie relacji góry i dołu, przodu i tyłu, lewego i prawego.

Trudno jest jednocześnie pracować nad rozwiązaniem wszystkich tych przeciwieństw, które występują w trakcie praktyki zhan zhuang. Dlatego ćwiczący w różnych sytuacjach koncentruje się na różnych przeciwieństwach. Dla początkującego najważniejsze przeciwieństwa to: relaks-napięcie i góra-dół. Ponieważ „gdy początkujący rozpoczyna stanie, napina się, gdy się napina, usztywnia się”.

Tak więc ćwiczący, w sytuacji wysiłku spowodowanego przez pozycję, powinien szukać komfortu świadomości i mięśni, w silnym i wyprostowanym szukać zrelaksowanego i opadającego. Nie powinien jednak lekceważyć ruchu i bezruchu, przodu i tyłu. Później, wraz z postępami, głównymi przeciwieństwami powinny się stać ruch i bezruch oraz przód i tył. W ten sposób ćwiczący stopniowo od ćwiczeń statycznych zmierza ku ruchowym. W procesie praktyki „szukania ruchu w bezruchu, szukania bezruchu w ruchu, współistnienia bezruchu i ruchu” osiąga równowagę i jedność przeciwieństw. Gdy mówimy o przeciwieństwie przód-tył, nie jest to kwestia samej tylko pozycji ciała, ale także aktywności mentalnej. Ćwiczący powinien myśleć o swoim ciele jak o „fladze powiewającej na wietrze”, lub „rybie w wodzie, płynącej pod prąd”. Musi zwracać uwagę na opór z przodu i jednocześnie przyciąganie z tyłu, kontrolując równowagę przód-tył. Jednocześnie powinien zwracać pewną uwagę na relaks-napięcie, górę-dół i inne aspekty.

Początkujący zwykle nie rozumieją relacji relaks-napięcie i jak kontrolować równowagę między nimi. Nie są więc w stanie zrozumieć koncepcji „zrelaksowany, ale nie rozluźniony, napięty, ale nie sztywny, relaks i napięcie wzajemnie od siebie zależne” i „w napięciu jest relaks, w relaksie jest napięcie”. By mogli zrozumieć relację między relaksem i napięciem, powinni wpierw zrozumieć co to jest napięcie, a następnie co to jest rozluźnienie.

Ćwiczący może napiąć mięśnie jakiejś części ciała, by wiedzieć co to jest napięcie. Następnie może napięte mięśnie jak najbardziej rozluźnić, by doświadczyć rozluźnienia. W trakcie praktyki zhan zhuang, gdy poczuje sztywność, ból jakiejś części ciała, będzie to napięcie. Gdy dzięki regulacji pozycji i napięcia sztywność zniknie, będzie to rozluźnienie. W ten sposób ćwiczący szuka komfortu świadomości, mięśni i oddechu. To jest „zrelaksowany, ale nie rozluźniony, napięty, ale nie sztywny”. Zwykle gdy ćwiczący odczuwa relaks, jest to początek napięcia. Gdy stwierdza, że jest napięty, jest to początek relaksu. Lecz gdy pozbędzie się pierwotnego napięcia, pojawi się nowe napięcie, którego musi się pozbyć. Tak więc w trakcie praktyki postęp nie jest stały, lecz czasem jest lepiej, a czasem gorzej. Przychodzi to falami. Przeciwieństwa relaksu i napięcia dotyczą świadomości, oddechu, intencji, ciała. Gdy pracuje się nad rozwiązaniem przeciwieństw relaksu i napięcia, pewną uwagę należy poświęcić też przeciwieństwu ruch-bezruch, by móc zrobić szybsze postępy dotyczące relaksu i napięcia.

Wang Xiangzhai mawiał o sobie; Staruszek „Przeciwieństwa”. Jest to ilustracja podstaw jego teorii zhan zhuang qigong. Jest to metoda, gdzie cały czas pracuje się nad ustanowieniem i rozwiązaniem przeciwieństw: relaks i napięcie, ruch i bezruch, twardy i miękki, pusty i pełny, góra i dół, przód i tył, lewy i prawy itd., regulując i kontrolując równowagę pomiędzy nimi.

3. POZYCJE I AKTYWNOŚĆ MENTALNA W ZHAN ZHUANG

Zhan zhuang qigong Wang Xiangzhai’a nie jest formą ćwiczeń podkreślającą specyficzne pozycje. Jego powiedzenie: „ustalać pozycje stosownie do warunków zdrowotnych, różne dla różnych ludzi” wyjaśnia użycie pozycji stosownie do sytuacji. Wang Xiangzhai uważał, że zhan zhuang nie powinien być „staniem bez ruchu, jak drewniany pal”, co byłoby według niego „martwym staniem”. W podstawowych zasadach teoretycznych zhan zhuang qigong podkreślał „szukaj pełni świadomości i intencji, a nie podobieństwa formy”, „forma podąża za ruchem umysłu, forma jest prosta, a intencja bogata”, „forma jest podstawą, intencja jest do użycia” itd. Zagadnieniem kluczowym jest umysłowe prowadzenie i zasada właściwej regulacji równowagi ruch-bezruch, pusty-pełny, twardy-miękki, relaks-napięcie, góra-dół, przód-tył, lewy-prawy,

O relacji formy i intencji Wang Xiangzhai mówił: „użyj formy do rozwinięcia intencji, używaj intencji do tworzenia formy, intencja rodzi się w formie, forma następuje za intencją, siła pochodzi z intencji, forma jest posłuszna intencji”. Możemy zauważyć, że w relacji intencji i formy, umysłowe prowadzenie jest bardzo istotne.

Wang Xiangzhai był przeciwny tworzeniu konkretnych nazw dla pozycji, ponieważ prowadzi to ćwiczących na manowce. Po latach praktyki, podsumowując doświadczenia, Wang Xiangzhai zaprzestał używania nazw, które wcześniej nadawał poszczególnym pozycjom, nazywając zhan zhuang hunyuan zhuang, a wszelkie rodzaje sił określając jako hunyuan li (siła całościowa) lub hunyuan zheng li (antagonistyczna siła całościowa). Zdecydowanie przeciwstawiał się koncepcji specyficznych efektów działania poszczególnych pozycji. Uważał, że bez umysłu, zhan zhuang qigong utraciłby swoją siłę życiową. Ponieważ nawet gdy stosuje się tę samą pozycję, ale z inną aktywnością mentalną, rezultaty mogą być różne.

Wang Xiangzhai podkreślał równe znaczenie wykorzystania umysłu zarówno w zhan zhuang, jak i w shi li. Mawiał: „czy ruszać się, czy nie, adept powinien wiedzieć, dlaczego tak”. I wyraźnie wskazał: „zhan zhuang i shi li to to samo – zhan zhuang to skrócone shi li, a shi li to rozciągnięty w przestrzeni zhan zhuang”. Krytykował błędne koncepcje i metody treningowe tych, którzy traktowali zhan zhuang i shi li jako coś odrębnego. Stwierdzał, że wynika to stąd, że: „nie rozumieją pracy mentalnej w zhan zhuang”, „jeśli będą to kontynuować, tylko oddalą się od właściwiej drogi”.

Autor: He Jingping
Przekład z chińskiego: Andrzej Kalisz

Tagi: dachengquan, kung fu, wushu, yiquan, zhan zhuang

Bushido24.pl - Wschodnie Sztuki Walki

Komentarze wy��czone.

Kategorie

Archiwum

Wang Xiangzhai i zasady Zhan Zhuang

Patrnerska strona