Bushido24.pl – Wschodnie sztuki walki » PrzykÅ‚ad caÅ‚kowitego zaprzeczenia wszystkich obowiÄ…zujÄ…cych zasad Tai Chi!
Regulamin - Loguj/Wyloguj

Przykład całkowitego zaprzeczenia wszystkich obowiązujących zasad Tai Chi!

12 sierpnia, 2010 autor dacheng

Na pewnym forum, otrzymałem prywatną wiadomość dotyczącą poniższego klipu, z prośbą o wyjaśnienie, co to jest, na czym to polega, o co w tym właściwie chodzi.


Zapewne więcej osób nie bardzo rozumie, a boi się zapytać :), więc odpowiedziałem bezpośrednio na tamtym forum, i by mniej było nieporozumień, zamieszczam i tutaj.

W liÅ›cie od pewnego poczÄ…tkujÄ…cego adepta tai chi znalazÅ‚a siÄ™ informacja, że tenże filmik przedstawiany jest im (ćwiczÄ…cym, zapewne przez ich instruktora) jako „przykÅ‚ad caÅ‚kowitego zaprzeczenia wszystkich obowiÄ…zujacych zasad sztuki TaiChi” .

Zatem wyjaśniam:

Yiquan , to nie jest Taijiquan (T’ai Chi Ch’uan), chociaż istniejÄ… pewne podobieÅ„stwa i zwiÄ…zki. Mianowicie Taijiquan przyjęło siÄ™ zaliczać do Neijia (dosÅ‚ownie: wewnÄ™trzna rodzina). Do tejże rodziny zalicza siÄ™ też takie systemy jak Baguazhang (Pakua Chang) i Xingyiquan (Hsing-i ch’uan) – pod koniec XIX wieku mistrzowie tych systemów spotykali siÄ™ w Pekinie, zauważyli podobieÅ„stwa miÄ™dzy nimi, i postanowili okreÅ›lać jest wspólnym mianem Neijia, nawiÄ…zujÄ…c do nazwy systemu, którego nazwa pojawiÅ‚a siÄ™ kilka wieków wczeÅ›niej.

Twórca Yiquan naukÄ™ rozpoczÄ…Å‚ od jednego z tych systemów – xingyiquan. Zatem mówi siÄ™, że Yiquan wywodzi siÄ™ z Xingyiquan, a poczÄ…tkowo byÅ‚ nawet okreÅ›lany jako SzkoÅ‚a Naturalna Xingyiquan . WiÄ™c pierwszy zwiÄ…zek miÄ™dzy Yiquan, a Taijiquan jest poprzez powinowactwo Neijia. Natomiast rozwijajÄ…c Yiquan, jego twórca czerpaÅ‚ też inspiracje m.in. bezpoÅ›rednio z Taijiquan – i to jest drugi zwiÄ…zek . Jednak podstawowe zasady Yiquan nie pochodzÄ… z Taijiquan. Nawet nie można powiedzieć, że pochodzÄ… z Xingyiquan – a raczej, że Xingyiquan to byÅ‚ tylko punkt startowy do rozwoju.

No wiÄ™c po pierwsze – mimo istnienia podobieÅ„stw i zwiÄ…zków, nie ma powodu, żeby Yiquan stosowaÅ‚ siÄ™ do zasad Taijiquan.

Natomiast po drugie, z doÅ›wiadczenia wiem, że czasami opinie o „zaprzeczeniu wszystkim obowiÄ…zujÄ…cym zasadom sztuki Tai Chi” bywajÄ… spowodowane sÅ‚abÄ… znajomoÅ›ciÄ… Taijiquan (T’ai Chi Ch’uan). Bywa tak, że ludzie absolutyzujÄ… pewne zasady treningu dla poczÄ…tkujÄ…cych, a nie dostrzegajÄ…, że mistrzowie ich styli Taijiquan robiÄ… rzeczy które jakby przeczÄ… podstawowym zasadom – tyle, że nie istotnym zasadom, a „zasadom” przez poczÄ…tkujÄ…cych błędnie uznanym za absolutnie obowiÄ…zujÄ…ce. Ale o tym moglibyÅ›my porozmawiać, gdyby padÅ‚y konkrety: co konkretnie, w którym momencie jest źle? :)

…..

W liście padło pytanie, czemu służą przedstawione formy?

Otóż przede wszystkim, nie są to formy w sensie takim jak formy Taijiquan.

Są to ćwiczenia improwizowane na bazie podstawowych ćwiczeń ruchowych.

Yiquan, podobnie jak Taijiquan jest sztuką walki , zatem istotnym celem ćwiczeń jest rozwijanie zdolności (atrybutów) i umiejętności związanych z walką. Temu służą wszystkie metody ćwiczeń zawarte w systemie.

Ale nie tylko temu – ćwiczenie Yiquan jednoczeÅ›nie powinno sÅ‚użyć poprawie i utrzymaniu zdrowia . I podobnie jak w przypadku Taijiquan, praktyka wykazuje takie prozdrowotne walory, i metody Yiquan zostaÅ‚y wprowadzone w niektórych szpitalach w Chinach, jako uzupeÅ‚niajÄ…ca forma terapii już w latach 50. XX wieku.

Trzecim elementem, jest coÅ›, co okreÅ›la się xun liqu („szukanie satysfakcji z rozumienia zasad”) – i w tym kryje się samorozwój, poznawanie siebie i natury .

…..

To co jest przedstawione na filmiku, to tak zwane swobodne shi li , bywa to też nazywane jianwu (dosłownie: taniec zdrowotny), ale też jijiwu (taniec bojowy).

Shi li (dosÅ‚ownie: testowanie siÅ‚y – w znaczeniu testowania, sprawdzania umiejÄ™tnoÅ›ci zachowania specyficznego odczucia siÅ‚y/energii w ruchu).

Nauka rozpoczyna siÄ™ od wykonywania stosunkowo prostych ruchów – dziÄ™ki prostocie ruchu Å‚atwiejsze jest powiÄ…zanie Å›wiadomoÅ›ci, wyobraźni, czucia z ruchem. PoczÄ…tkowo wykonuje siÄ™ wielokrotnie poszczególne ruchy, żeby Å‚atwiej byÅ‚o wyeliminować niedostatki, i poprawić różne elementy.

Przy czym, nie jest to po prostu powolny ruch, ale istotna jest świadomość i czucie działania siły/energii, jakby rzeczywiście np. przemieszczając jakieś przedmioty. Rozwija się to czucie w relacji między różnymi częściami ciała oraz ciałem, a środowiskiem zewnętrznym, dążąc, żeby ta idea i odczucie były jak najpełniejsze, dotycząc całego ciała.

Potem ruchy siÄ™ łączy, ale nie w Å›ciÅ›le okreÅ›lonej kolejnoÅ›ci, jak w przypadku form Taijiquan, ale kolejność może być zmienna – za każdym razem z tych samych elementów ukÅ‚ada siÄ™ jakby inna forma.

Wyższym etapem, po zrozumieniu i opanowaniu istotnych zasad, jest wykroczenie poza standardowÄ… formÄ™ ruchów, ale w taki sposób, żeby miaÅ‚o to sens z punktu widzenia oddziaÅ‚ywania potencjalnych siÅ‚. W dużej mierze zwiÄ…zane jest to z treningiem z partnerem, w którym realnie poznaje siÄ™ wzajemne oddziaÅ‚ywanie siÅ‚ i weryfikuje poprawność (ekonomiczność) generowania siÅ‚. Na filmiku przedstawione jest ćwiczenie na tym etapie – wiÄ™kszej zmiennoÅ›ci, nietypowoÅ›ci.

…..

Padło też pytanie o sposób zakorzenienia

Zakorzenienie jest bardzo mylącym terminem, kojarzącym się zbyt statycznie. Taki termin nie jest w zasadzie używany w języku chińskim. Należy to raczej traktować jako błędne tłumaczenie/interpretację, rozpowszechnioną na Zachodzie. Więc lepiej byłoby odwoływać się do oryginalnej chińskiej terminologii.

Co mi przychodzi do gÅ‚owy, używane w Taijiquan terminy, które sÄ… trochÄ™ podobne do „zakorzenienia” to np. wending(dosÅ‚ownie: stabilnie okreÅ›lony), albo chen (dosÅ‚ownie: opadanie, zatapianie). No ewentualnie ben – które może wprawdzie znaczyć korzeÅ„, ale także fundament, podstawÄ™, i w Taijiquan bardziej chodzi o solidność i stabilność podstawy, niż o „zakorzenienie”.

W sumie, żeby rozsądnie rozmawiać, należałoby mówić bardziej o konkretach, zamiast odwoływać się do mylących terminów-sloganów.

…..

No ale postaram siÄ™, mimo braku precyzyjnego pytania, odwoÅ‚ać siÄ™ do elementów, które sÄ… kojarzone zwykle z pojÄ™ciem „zakorzenienie”.

Stabilność i równowaga

Zdolność zachowania równowagi/stabilności. Z tym, że także chodzi nam o zdolność jej zachowania w sytuacjach dynamicznych, w tym trudnych, w tym odzyskania stabilności w sytuacji jej tracenia. To wszystko się ćwiczy, te różne układy i sytuacje, a nie tylko podstawowe sytuacje wygodnej stabilności.

Opadanie/zatapianie

Intencja opadania/zatapiania („opadanie qi”) jest istotna dla np. stworzenia silnej struktury, w sytuacji przyjmowania siÅ‚y przeciwnika/partnera, wiążąc siÄ™ z zagadnieniem stabilnoÅ›ci, czy generowania siÅ‚y z caÅ‚ego ciaÅ‚a w oparciu o podÅ‚oże, z zachowaniem zrównoważenia.

Jest to całkiem podstawowa rzecz zarówno w Taijiquan, jak i Yiquan.

Ale poza tym jest ti – podnoszenie, czy fu – unoszenie siÄ™ (jak na powierzchni wody). Trzeba umieć znaleźć stabilność i oparcie, ale trzeba też umieć przemieÅ›cić siÄ™, podskoczyć. I dotyczy to nie tylko Yiquan – w stylu Chen taijiquan ćwiczy siÄ™ mnóstwo podskoków i przeskoków, a i w starszych wersjach form stylu Yang taijiquan to wystÄ™powaÅ‚o, zanikajÄ…c w XX wieku w formach uproszczonych.

Oparcie i struktura dla generowania siły

Podstawową formą generowania siły w Taijiquan i Yiquan jest taka, gdzie wykorzystana jest ekonomiczna struktura ciała wraz ze stabilnym oparciem o podłoże. Można powiedzieć, że jest to najbardziej podkreślana, pożądana, idealna opcja.

Ale ani w Yiquan, ani w Taijiquan nie jest to zasada absolutna. W przypadku Taijiquan najłatwiej zauważyć to w przypadku form stylu Chen, a w jeszcze większym w niektórych odmianach Zhaobao, z mnóstwem kroków ślizgowych.

Zatem mogÄ… wystÄ™pować też ruchy, gdzie wykorzystywana jest energia/pÄ™d poruszajÄ…cej siÄ™ masy ciaÅ‚a oderwanej od podÅ‚oża. Może być też wykorzystywany moment pÄ™du, wytworzony, gdy np. przednia stopa lÄ…duje i „hamuje”, górna część ciaÅ‚a siÄ™ wciąż przemieszcza, a druga stopa nie ma jeszcze oparcia. To wszystko siÄ™ wykorzystuje w Yiquan, ale jeÅ›li siÄ™ dobrze przyjrzeć, to w Taijiquan również.

…..

Metody ćwiczeń typu shi li uczą m.in. czucia ciała, czucia siły/energii w relacjach czasowo-przestrzennych.

Ćwiczenia w wariantach podstawowych uczą m.in. zasad efektywnego i ekonomicznego generowania siły w najprostszych warunkach: stabilności i mocnego podparcia i standardowej formy ruchu, by przez ustalenie formy możliwe było poznawanie podstawowych zasad.

Ale kolejny etap, to wykraczanie poza ustaloną (dla celów dydaktycznych dla początkujących) formę ruchów, z zachowaniem podstawowych zasad, nauka adaptowania ich do bardziej różnorodnych sytuacji.

Potem jest wykroczenie poza zasady podstawowe, nauka dostosowania do sytuacji mniej typowych, jakby „sprzecznych z zasadami podstawowymi”, by móc efektywnie dziaÅ‚ać w sytuacjach stawiajÄ…cych wiÄ™ksze wymagania, zaskakujÄ…cych, gdy nastÄ…piÅ‚a np. utrata równowagi, znalezienie siÄ™ w niekorzystnej sytuacji, by „odzyskać równowagÄ™”, przejść do sytuacji korzystnej, wygodnej.

W chiÅ„skich sztukach walki mówi siÄ™ o metodach zheng (wÅ‚aÅ›ciwych, prawidÅ‚owych) i qi (dosÅ‚ownie: dziwnych). Metody zheng to te zgodne z podstawowymi zasadami systemu, takimi jak poznajÄ… wzglÄ™dnie poczÄ…tkujÄ…cy. Qi – to wykroczenie poza ograniczenia tych zasad, dopeÅ‚nienie pozwalajÄ…ce uniknąć problemów wynikajÄ…cych z kurczowego trzymania siÄ™ ustalonych zasad, co może prowadzić do porażek, które da siÄ™ uniknąć, dziaÅ‚ajÄ…c bardziej elastycznie, nieszablonowo, nie bÄ™dÄ…c niewolnikiem zasad.

…..

Dla przykładu, ćwiczymy pewien ruch, który opiera się na stabilnej podstawie, ucząc się jak najefektywniej w takiej sytuacji wygenerować siłę, która na przykład pozwoli odepchnąć/odrzucić daleko przeciwnika.

Ale co, jeśli na przykład w trakcie tej akcji złamie się spróchniała deska na której staliśmy?

Przerwać akcjÄ™, bo nie jesteÅ›my w stanie kontynuować jej „zgodnie z zasadami” i pozwolić przejąć inicjatywÄ™ przeciwnikowi, czy może uczyć siÄ™, jak dostosować siÄ™ do niestandardowych zmian, by efektywnie zakoÅ„czyć akcjÄ™?

Albo jesteÅ›my zaangażowani w starcie z jednym przeciwnikiem, ale zauważamy, że nadbiega drugi. ZakoÅ„czyć „zgodnie z zasadami” akcjÄ™ wykonywanÄ… na jednym (generujÄ…c peÅ‚nÄ… siłę ze stabilnego oparcia) i w ten sposób dać drugiemu czas na wykonanie ataku, czy np. kontynuujÄ…c akcjÄ™ z mniejszÄ… siłą, bez solidnego oparcia, zmienić nagle pozycjÄ™, choćby przez przeskok, żeby znaleźć siÄ™ w korzystniejszej pozycji w stosunku do drugiego napastnika?

Dlatego niektórych z tzw. „podstawowych zasad” nie należy traktować jako zasady absolutne, a raczej jako pewne podstawowe niezbÄ™dne umiejÄ™tnoÅ›ci. Na tym buduje siÄ™ wyższe, bardziej różnorodne umiejÄ™tnoÅ›ci.

Yiquan i Taijiquan są sztukami walki, ich zasady, rozumienie tych zasad, i świadomość, że wysoki poziom umiejętności nie polega na trzymaniu się wymogów stworzonych dla początkujących, mają związek z doświadczeniem walki.

OczywiÅ›cie, gdy dziÅ› wiele osób ćwiczy, zwÅ‚aszcza formy Taijiquan, pod popularnÄ… nazwÄ… Tai Chi, w oderwaniu od tego, to takie rozumienie przestaje mieć wiÄ™ksze znaczenie. Jednak czÄ™sto w taki sposób dochodzi do Å›lepego powielania „Å›wiÄ™tych zasad sztuki Tai Chi” i kurczowego trzymania siÄ™ ich dla samej „Å›wiÄ™toÅ›ci starożytnej wiedzy”, zupeÅ‚nie bez zrozumienia z czym dane zasady miaÅ‚y zwiÄ…zek, jakie byÅ‚o ich znaczenie i jakie ograniczenia.

…..

Zatem, po tych wyjaśnieniach, krótko, co się dzieje na tym klipie:

Odbywa siÄ™ tutaj praca ze zróżnicowanymi relacjami siÅ‚ w zmiennych zakresach ruchu, przy zmiennym tempie i w zmiennych formach koordynacji. Czasem jest generowanie siÅ‚y w oparciu o podÅ‚oże, czasem jest kontynuowanie dziaÅ‚ania siÅ‚y podczas przemieszczenia, z wykorzystaniem impetu, czasem jest nagÅ‚e przemieszczenie, w tym przeskoki w taki sposób, żeby nie zakłócaÅ‚o to możliwoÅ›ci generowania siÅ‚y niezbÄ™dnej w danej sytuacji, czy np. sytuacja gdzie zachodzi przemieszczenie ciaÅ‚a, bez zmiany poÅ‚ożenia zaÅ‚ożonego punktu kontaktu rÄ…k, czy też w taki sposób, żeby nagÅ‚a zmiana pozycji ciaÅ‚a nie miaÅ‚a wpÅ‚ywu na wartość/jakość siÅ‚y w ruchu rÄ…k – to ostatnie na przykÅ‚ad w odniesieniu do tui shou bÄ™dzie oznaczaÅ‚o zdolność do tego, by nagle znaleźć siÄ™ w zupeÅ‚nie innej pozycji w stosunku do przeciwnika/partnera w taki sposób, by nie wyczuÅ‚ on tego w punkcie kontaktu. Czasem siÅ‚a jest jednolita, czasem ulega zmianie. Jest też „siÅ‚a jakby znikaÅ‚a, ale nagle siÄ™ pojawia”, czy „siÅ‚a przerwana, ale intencja ciÄ…gÅ‚a”, by np. przeciwnik/partner w tui shou nie byÅ‚ w stanie okreÅ›lić siÅ‚y, by dziaÅ‚aÅ‚a ona, gdy wydaje mu siÄ™, że jej nie ma, czy by nagle znikaÅ‚a, gdy wydaje mu siÄ™, że może jÄ… wykorzystać przeciw nam.

Oczywiście to nie są rzeczy dla zupełnie początkujących. Początkujących uczy się prostych podstaw.

Uzupełnienie, pomagające lepiej zrozumieć o co w tym chodzi może stanowić ten artykuł o wykorzystaniu treningu ideomotorycznego w kształtowaniu koordynacyjnych zdolności motorycznych:  http://www.bushido24.pl/?p=749 oraz ten o podobieństwach i różnicach pomiędzy Yiquan i Taijiquan: http://www.bushido24.pl/?p=2085

Andrzej Kalisz

Tagi: , , , , , , , ,

Komentarze wy³¹czone.

Patrnerska strona

Serwis informacyjny MMA najpopularniejszy w Polsce

Trening i motywacja kochamsilownie.pl